‘Wat is dan goed?’
‘Wat is dan goed?’
Hoe moet ik leven – las ik in een brief van iemand aan wie ik van plan was hetzelfde te vragen (Wislawa Szymborska)
Het is al even geleden dat bovenstaande vraag door Stevo Akkerman werd uitgewerkt in een televisieserie en interviews in Trouw. Daarin sprak hij met een keur van bekende en onbekende schrijvers, filosofen, theologen en wetenschappers.
Die interviews verzamelde hij in een boekje onder de titel Wat is dan goed? – prangende vragen over goed en kwaad, en alles daartussenin.
De vraag aan het begin gesteld luidt: “Hoe geven we vorm aan wat onze morele intuïties ons vertellen nu het traditionele gezag van kerken en andere organisaties grotendeels is verdampt? Ik concludeer dat wij mensen nodig hebben die kiezen voor het goede, wat iets anders is dan datgene wat niet verboden is. Daarop volgt natuurlijk meteen de vraag: wat is het goede dan wel?”
In Akkermans gesprekken met een elftal mensen ontvouwt zich een spectrum aan mogelijke reacties vanuit heel verschillende achtergronden. Aan het slot vraagt de auteur zich af: “Wat blijft er over van onze instinctieve zekerheid dat er dingen zijn die kwaad zijn, als we geen maatstaf hebben die buiten onszelf ligt?”
Uit de gesprekken blijkt dat die maatstaven er wel degelijk zijn, maar dat ze zich nogal verschillend manifesteren én dat ze ons toch wel wat te zeggen hebben als we ons ervoor openstellen. Is het goede een innerlijk weten én een externe toetsing, stimulans, bemoediging? Spelen geloof, vertrouwen, inspiratie en zingeving hierbij een rol? Activiteit en passiviteit, wat helpt het goede? Is het goede een keuze of komt het je toe?
Dat wordt dus een ontdekkingsreis door een klein, boeiend boekje. De vraag van Szymborska, die door Akkerman als kapstok wordt gebruikt, wordt echter niet beantwoord. Is dat erg? Niet in de ogen van de auteur zelf, het is niet zijn bedoeling om een sluitend antwoord te vinden, maar om “wat lijnen bij elkaar te brengen in een gesprek dat nooit ophoudt”.
In een cyclus van drie bijeenkomsten willen we deze interviews samen lezen en bespreken. In elke bijeenkomst staan vier interviews centraal, en in de laatste wordt ook het slotartikel van de auteur zelf besproken. Mogelijk maken we gebruik van materiaal uit de krant en van de tv-uitzendingen.
Stevo Akkerman, Wat is dan goed? – prangende vragen over goed en kwaad, en alles daartussenin. Uitg. Lemniscaat, ISBN 978 90 47712480, € 12,50.
Dagen Drie donderdagen (14.00 – 16.30 uur)
Data 30 sept – 14 okt – 28 okt
Kosten 30 euro
Begeleiding Joanne Kruijswijk Jansen en Kees Weel