Waar woorden zwijgen
Gedichten met en zonder God
Het gedicht is een van de plekken die in onze cultuur zijn afgesproken om te mediteren over het mensenleven (…).
Wij buigen ons in stilte over een klein, eindig stukje tekst, dat, omringd door wit, alle aandacht naar zich toetrekt.
De omgang met poëzie heeft iets ritueels en iets religieus.
(Maaike Meyer)
Rondom de paradoxale titel Waar woorden zwijgen lezen we een aantal gedichten uit de rijke Nederlandstalige poëzie. In deze gedichten komt een kleur- en klankrijk palet van verschillende stemmen aan bod, van stem en tegenstem. Stemmen die iets laten horen van een zoektocht naar zin en verdieping, bezinning en bezieling in de samenleving.
De gedichten gaan over God en toch weer niet over God. Of, zoals de ondertitel luidt, Gedichten met en zonder God. Anders gezegd: over geloof en ongeloof. Woorden van alle tijden, zoals de uitroep van de vader van wie de zoon bezeten was: Ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp (Marcus 9,24). Poëzie over aanwezigheid en verlatenheid, over verbondenheid en eenzaamheid, over hoop en wanhoop, over vertrouwen en twijfel. En vertwijfeling hoort bij geloof als windstilte bij zeilen, zegt Willem Jan Otten.
Altijd overstijgen de gedichten het bijkomstige en raken aan het wezenlijke, aan het mysterieuze, hoe klein of hoe gewoon de toegang of de aanleiding ook mag zijn. Nooit zijn wij, ook de dichters niet, in staat het mysterie of God in beeld of in woord te vatten. Elke beeldspraak loopt mank. Als het over het mysterie van het leven gaat, schieten alle woorden tekort – en dat moeten ze ook blijven doen om welsprekend te kunnen zwijgen, om te kunnen wortelen in stilte. Het is hard zwijgen, een gedicht, verzucht Herman
de Coninck in Ars poetica. Waar woorden niet gevoed worden door stilte en zwijgen blijven ze gemakkelijk steken in nietszeggende stomheid.
Bij het kiezen van de gedichten zijn we ervan uitgegaan dat poëzie er is voor iedereen. Niet alleen voor de ervaren poëzieliefhebbers, maar ook voor hen die minder vertrouwd zijn met de dichtkunst.
Dit betekent niet dat iedereen elk gedicht dat we lezen op zichzelf zal betrekken of erdoor aangesproken zal worden, maar ons aanbod is zo rijkgeschakeerd dat er voor ieder die zich wil laten raken, wel woorden zijn die zoeken naar de kern van het geheim, naar een ik weet niet wat (Juan de la Cruz). Soms schoorvoetend, soms met vaste tred of rennend, soms wankelend, kruipend of strompelend.
Met oog voor kwaliteit bieden we een grote variëteit van gedichten aan. Voor ons gaat het erom dat de woorden van de dichter ertoe doen, dat ze iets met of voor de lezer of de hoorder doen. Poëzie is evocatief, roept op, brengt iets teweeg. En dat gebeurt tussen, achter of voorbij de woorden. De lezer kan, met een variant op Leo Vroman, de woorden wakker lezen, de woorden wekken, zodat ze opnieuw gaan leven. In dit samenspel van dichter en lezer of hoorder kunnen beiden uit hun woorden komen en kan stilte, al dan niet met een hoofdletter, aan het woord komen.
Op zes vrijdagmiddagen wisselen we uit wat ons in deze gedichten het meest aanspreekt of raakt. In gesprek met elkaar hopen we door te dringen tot wat ons beweegt en bezielt in ons persoonlijke en maatschappelijke leven.
Dagen Zes vrijdagen (14.00 – 16.30 uur)
Data 12 feb – 26 feb – 11 mrt – 1 apr – 15 apr – 29 apr
Kosten 60 euro
Begeleiding Lia Vergouwen en Vic Bos