Voor wie het spoor van de liefde zoekt

Kierkegaard, een bron van inspiratie

 

De Deense filosoof Søren Aabye Kierkegaard (1813-1855) geldt als een belangrijke voorloper van het moderne existentialisme. Kierkegaard schrijft over het leven zelf, over het uniek zijn van iedere mens en over ieders persoonlijke levensweg. Geen leven is hetzelfde, we hebben allemaal een andere context, hebben andere ervaringen, andere talenten. Opgeschreven in de 19^e eeuw zijn de gedachten van Kierkegaard ook voor onze tijd nog uiterst actueel en kunnen zij ons helpen op onze levensweg, ons raden om de goede keuzes te maken en te onderscheiden waar het op aankomt in het leven. Kierkegaard wil niet meer dan een vroedvrouw zijn om ons ware zelf geboren te laten worden.

Het boek Wat de liefde doet gaat over de liefde, over de naastenliefde. Hoe bekijkt Kierkegaard de liefde? De grond van alle liefde is God, zo is zijn kernovertuiging. Hij, Die de oorsprong van alle liefde is, is ook het doel van alle liefde. Dat betekent dat God de eerste plaats in het leven van de mens moet innemen. “Een mens moet God onvoorwaardelijk gehoorzaam liefhebben en hem in aanbidding liefhebben.” Het is de intentie van Kierkegaard om de aardse liefde te verdiepen en te verankeren in het eeuwige. Kierkegaard stelt duidelijk: “Bemin je geliefde trouw en innig, maar laat liefde tot de naaste het heiligende zijn in jullie gemeenschappelijk verbond met God. Heb je vriend oprecht en met overgave lief, maar laat wat jullie in de vertrouwelijkheid met God binnen jullie vriendschap van elkaar leren liefde tot de naaste zijn!”

In het eerste deel van het boek Wat de liefde doet gaat Kierkegaard in op het gebod: “Gij zult uw naaste liefhebben”, waarbij de drie elementen – plicht, naaste, gij – afzonderlijk aandacht krijgen. Het tweede deel bevat beschouwingen over de liefde die opbouwt, die alles gelooft en hoopt en niet het hare zoekt. De schrijver noemt de barmhartigheid “een liefdedaad, zelfs als ze niets kan geven en niet in staat is iets te doen” en spreekt over de verzoeningsgezindheid “die overwint in liefde en de overwonnene wint.”

Het afgelopen seizoen hebben we in het KCS het eerste deel gelezen. Nu willen we het tweede deel van dit boek samen lezen. Samen lezen heeft, zo blijkt iedere keer weer, het voordeel dat de tekst van Kierkegaard helemaal tot leven komt en dat hetgeen negatieve of positieve gevoelens oplevert in de groep gedeeld kan worden, waardoor de grote rijkdom en diepte van zijn zeggingskracht duidelijk worden.
Zo wordt, en dat is Kierkegaards bedoeling, zíjn worsteling ónze worsteling. Zoals steeds proberen we zijn tekst in onze eigen ervaring en in onze eigen situatie te verstaan.

Hierbij gebruiken we het boek van Søren Kierkegaard Wat de liefde doet. Een aantal christelijke overwegingen in de vorm van toespraken, vertaling en verklarende noten van Lieke Buijs en Andries Visser, uitgeverij Damon, Budel, 39,90 euro.

 

Dagen                Vijf woensdagen (14.00-16.00 uur)
Data                  27 jan – 10 febr – 24 febr – 9 mrt – 30 mrt
Kosten               50 euro
Begeleiding       Riet Spierings en Krijn Kramer