Vertroostingen – Gewone woorden van Dirk De Wachter

Wat ik zelf heb meegemaakt, doet me nadenken over de vraag: als een mens in de miserie zit, wat helpt dan? Wat doen we als het noodlot ons treft? Waar vinden we troost?

Het antwoord kun je in enkele woorden samenvatten: in de aanwezigheid van de ander. Dat is de basis.

 

Dit schrijft Dirk De Wachter, de bekende Vlaamse  psychiater, op de achterkant van zijn boek Vertroostingen. Onlangs zelf geconfronteerd met een levensbedreigende ziekte besefte hij aan den lijve het belang van troost. Iets wat hij als hulpverlener altijd al probeerde te doen in zijn werk: troost bieden en op die manier weer zin geven aan het bestaan van mensen.

In plaats van hulpverlener werd hij nu zelf een afhankelijke en hulpbehoevende patiënt. Zijn ervaringen met de pijn en de troost die hij zelf ervoer in deze periode, van zijn dierbaren maar ook van vele anderen, heeft hem bewogen om wat hij doormaakte op papier te zetten. Hij onderstreept vooral het belang van het tonen van kwetsbaarheid om niet te vervallen in slachtofferschap, maar hoopvol te kunnen blijven ook in de miserie.

 

Hij beschrijft in zijn boek vooral hoe gewone woorden zo troostend zijn, zowel van dierbaren als van hulpverleners of van de schoonmaakster die toevallig langskomt in het ziekenhuis.

 

Hij stipt eveneens vele andere vormen van troost aan, zoals de troost van het kleine goede die hij bijvoorbeeld ervoer in de ontvangen vriendelijkheid van een toevallige passant. Juist dat kleine goede vindt hij terug in het denken van de filosoof Levinas, voor hem een belangrijke inspiratiebron.

Ook de troost van rituelen, van de muziek van Bach en Leonard Cohen, van de poëzie van Szymborska, van de kunst van Francis Bacon en Marlene Dumas, van God en van de natuur, krijgt aandacht in de diverse hoofdstukken. Het is de troost die in de vergankelijkheid zit. En waar is dat meer zichtbaar dan in de natuur?

Het boek begint en eindigt met de voor De Wachter meest troostvolle plek, Parijs: wandelen door de straten van die stad vervult me met troost door al die schoonheid.

Wie heeft op z’n tijd niet behoefte aan troost? Om eigen miserie of om wat zich afspeelt in onze ‘kleine’ eigen omgeving  en in de grote wereld?

 

Dit troostvolle boek is op het KCS een prachtig vervolg op het boek Troost van Ignatieff dat we vorig jaar bespraken in een cyclus.

U bent van harte welkom!

Vertroostingen: Gewone woorden van Dirk De Wachter, 2022, Lannoo Campus.

 

Dagen: Vijf vrijdagen (10.30 – 13.00 uur)

Datum: 6 okt – 20 okt – 3 nov – 17 nov – 1 dec

Kosten: 55 euro

Begeleiding: Wil van der Heijden en Kees Weel