Van de Schoonheid en de Troost In gesprek met een gepassioneerde historicus, een paradoxale dichter en een voortvluchtige schrijver
Het is al weer twintig jaar geleden dat Wim Kayzer voor de VPRO televisie het fascinerende programma Van de Schoonheid en de Troost maakte. Op de achterflap van het gelijknamige boek staat: Vertel me wat dit leven de moeite waard maakt.
Waarin vinden we schoonheid – en is er over die schoonheid nog iets te beweren? Waardoor worden we getroost? Wat zijn de herinneringen of verwachtingen die groter zijn dan ons verdriet? Deze vragen legde Wim Kayzer voor aan 26 befaamde kunstenaars, schrijvers, wetenschappers, filosofen en musici. En dat leverde boeiende gesprekken op, niet alleen vanuit filosofisch, wetenschappelijk of literair perspectief, maar ook vanuit heel persoonlijke ervaringen. De reacties waren zeer uiteenlopend. Waar voor de een schoonheid en troost schuilen in de ordening, vindt de ander deze juist in het onvoorspelbare en het vergankelijke. Maar ook in muziek, familiefoto’s en zelfs in verdriet kan schoonheid schuilgaan.
Dit thema sluit kennelijk naadloos aan bij datgene wat onze deelnemers bezig houdt, omdat we al voor de achtste keer een cyclus rond dit thema aanbieden. Dit keer kijken we naar gesprekken met een nog altijd actieve historicus, een inmiddels overleden beroemde dichter en een destijds voortvluchtige schrijver. Het blijkt dat deze mensen zo veelzijdig zijn dat ze ook over de vragen die in deze tijd leven het nodige te zeggen hebben.
De Engelse historicus Simon Schama heeft talrijke boeken geschreven, onder meer over de Nederlandse cultuur in de Gouden Eeuw. Ook maakte hij documentaires voor de BBC over uiteenlopende onderwerpen in de wereld van de kunst, de geschiedenis en het Jodendom. Een uitspraak die als een rode draad door het gesprek loopt: “Ik vind vooral die schoonheid aangrijpend die een afspiegeling is van onze eigen situatie, in al zijn verval en vuiligheid.”
Rutger Kopland noemt zichzelf de man van twee ambachten: dichter en psychiater. Hij is de dichter van de paradoxen: aanwezigheid en afwezigheid, leven en dood, zijn en niet zijn: een hele complexe en boeiende thematiek.
De Vlaamse dichter Herman de Coninck heeft over de poëzie van Kopland gezegd: “Het zijn gedichten waar je heel gemakkelijk inkomt, maar niet meer uit geraakt.”
De Nigeriaanse schrijver Wole Soyinka was ten tijde van het interview voortvluchtig omdat het dictatoriale bewind in Nigeria hem ter dood had veroordeeld. Een citaat uit het gesprek: “Schoonheid is diep verbonden met het kortstondige en is nooit ver verwijderd van een lichte droefheid.”
Aan de hand van deze indrukwekkende interviews zullen ook wij ons in deze cyclus bezighouden met de vraag wat ons leven de moeite waard maakt. Wat biedt mij zowel schoonheid als troost om me te verzoenen met het leven? We zullen graven naar de onderstroom die ons leven kleurt, maar waar we doorgaans niet zo uitvoerig bij stilstaan. Wie gelooft dat schoonheid en troost kunnen bijdragen aan een zinvol bestaan, is van harte welkom.
Dit is overigens de laatste kans tot deelname, omdat we na dit seizoen stoppen met deze succesvolle cyclus. We willen ons nu aan andere thema’s wijden. Maar hopelijk blijven schoonheid en troost ons ten deel vallen.
Dagen Drie vrijdagen (11.00 – 16.30 uur)
Data 22 feb – 8 mrt – 22 mrt
Kosten 60 euro
Begeleiding Wil van der Heijden en Lia Vergouwen