Søren Kierkegaard en de liefde

Trouw, je zult er spijt van krijgen. Trouw niet, je zult er eveneens spijt van krijgen. Trouw wel of trouw niet, je zult van allebei spijt krijgen. Of je trouwt, of je trouwt niet, van allebei krijg je spijt.

 

Dít citaat van Søren Kierkegaard (1813-1855) staat in een van zijn boeken Of/of. Wat weet hij van de liefde? Veel mensen weten van hem, dat hij verliefd is geweest op en verloofd met Regine Olsen en dat hij de verloving verbroken heeft en ongetrouwd is gebleven. Door haar heeft hij meer dan menig ander nagedacht en geschreven over de liefde.

 

In Kierkegaards boek Wat de liefde doet vinden we veel inspirerende en opbouwende gedachten. Hij heeft het over de oorsprong en het wezen van de liefde, over allerlei eigenschappen van de liefde in het dagelijks leven, over verwachtingen die je hebt, hoe je vertrouwen en hoop kunt hebben en hoe in uitzichtloze situaties een begaanbare weg mogelijk is. In Wat de liefde doet gaat het om de goddelijke liefde die bron en grond is van de menselijke liefde. De liefde is niet de ‘eros’ of de ‘begeerte’, gericht op de specifieke ander, maar de christelijke naastenliefde, die álle mensen op het oog heeft, ook de vijand. De door hem ontwikkelde gedachten zijn rijk aan inhoud, niet alleen in religieus en christelijk opzicht, maar ze zitten ook vol psychologisch inzicht in de gestalten van de liefde in de dagelijkse praktijk van het leven.

 

We lezen op het KCS al een groot aantal jaren uit de werken van Kierkegaard. Het is verwonderlijk dat niet alleen bij ons maar over de hele wereld deze filosoof, theoloog en psycholoog nog steeds wordt gelezen en dat hij voor velen een inspirator is om een weg, een levensweg te vinden in onze vaak ondoorzichtige en chaotische wereld.

 

Kierkegaard leefde in de eerste helft van de negentiende eeuw, maar zijn gedachten zijn heel vaak direct van toepassing op de problemen van onze eeuw. Velen hebben dan ook op zijn psychologische inzichten voortgebouwd, ook in de psychoanalyse. Op filosofisch gebied wordt hij wel gezien als de vader van het existentialisme.

 

Steeds blijkt weer hoe vruchtbaar het is om Kierkegaard in groepsverband te lezen. Dat komt omdat hij niet erg gemakkelijk schrijft. Samen lezen en de leeservaringen met elkaar delen heeft dan het voordeel dat de rijkdom van zijn teksten een veelkleurig en gelaagd bouquet oplevert.

 

In vijf bijeenkomsten willen we samen Kierkegaard lezen en met elkaar in gesprek gaan. We proberen zijn tekst in onze eigen ervaring en in onze eigen situatie te verstaan. Bij deze tekstlezing gebruiken we: Søren Kierkegaard, Wat de liefde doet. Een aantal christelijke overwegingen in de vorm van toespraken, Vertaling en verklarende noten van Lineke Buijs en Andries Visser, Uitgeverij Damon, Budel, € 34,90, ISBN 978 90 5573 784 0.

 

Dagen            Vijf woensdagen (14.00–16.30 uur)
Data               28 jan – 11 feb – 25 feb – 11 mrt – 25 mrt
Kosten            50 euro
Begeleiding    Riet Spierings en Krijn Kramer