Op zoek naar diepte in muziek

‘De componist openbaart het diepste wezen van de wereld en spreekt de diepste wijsheid uit, in een taal die zijn rede niet kan verstaan. In heel deze uiteenzetting van de muziek heb ik duidelijk proberen te maken, dat zij in een universele taal het diepste wezen, het “op zichzelf” van de wereld verwoordt.’ Aldus Arthur Schopenhauer in het begin van de 19de eeuw. Pas sinds Schopenhauer zijn we muziek als diep gaan benoemen. Waarschijnlijk zou iemand als Johann Sebastian Bach – een eeuw voor Schopenhauer – zijn muziek niet beschouwd hebben als de hoogste der kunsten en als de kunst die het diepste wezen van de wereld openbaart. Toch zouden wij Bachs muziek zeker als diep willen kwalificeren. Van sommige muziekstukken zeggen we immers dat ze ‘diep’ zijn, andere vinden we eerder oppervlakkig. Wat maakt de muziek van Bach dieper dan die van Händel? Waarom gaat Schubert dieper dan Johann Strauss? Schrijven Taverner en Pärt diepe muziek?

Ieder kan zijn lijstje maken van favoriete diepe muziekstukken. Die lijstjes zullen uiteenlopen, maar toch zal er ook wel een zekere overeenstemming bestaan met betrekking tot de vraag welke muziek diep is en het hart raakt, en welke niet. De interessante kwestie is natuurlijk: wat is diepe muziek?

Tijdens dit programma zullen we al luisterend, aan de hand van een reeks muziekvoorbeelden, op zoek gaan naar bouwstenen voor een antwoord. Daarbij is de ervaring het uitgangspunt, maar we zullen die ervaring ook dialogisch proberen te onderzoeken, want waar komt die ervaring van diepte in de muziek nu eigenlijk vandaan?

Dag: Woensdag (11.00–16.00 uur)
Datum: 11 september
Kosten: 20 euro
Begeleiding: Erik Heijerman