Levenslessen van een rabbijn
‘Elk ogenblik, elke ontmoeting, is een kans om iets te veranderen’
De eerste twee jaar van zijn leven bracht Awraham Soetendorp door op een onderduikadres. Op zijn 25ste begon hij, als jongste rabbijn van Nederland, met ‘het werk van vrede en hoop’ en groeide hij uit tot de stem van liberaal-joods Nederland.
Aan de vooravond van zijn tachtigste verjaardag blikt hij terug. Zijn levenslessen zijn door Annemiek Leclaire opgetekend. Het boekje is een vertelling over de lessen die het leven hem hebben geleerd. Hij deelt daarin de belangrijkste inzichten die hij opdeed in een rijk en bevlogen leven, dat getekend werd door de oorlog en de gevolgen daarvan. Waar het om gaat, betoogt hij, is dat verdriet en woede niet de overhand krijgen, maar dat de balans doorslaat naar optimisme.
Met inachtneming van zijn beroepsgeheim als pastoraal werker slaagde Soetendorp erin om op basis van zijn ontmoetingen en ervaringen een reeks indrukken en inzichten naar voren te brengen over wat het betekent om moedig en hoopvol te leven – voor jezelf en voor de ander. Hij wilde uitdrukkelijk ‘geen krachtbron’ zijn, wilde niet dat mensen tegen hem opkeken, ook al trad hij in de publiciteit en droeg hij de fakkel: ‘Wie maakt geen momenten van wanhoop mee? In het eigen leven, in dat van een ander? In dat opzicht is mijn leven gewoon een leven, alleen krijg ik de mogelijkheid om er wat meer over te vertellen.’
In alle ontmoetingen wilde hij gelijkwaardigheid en wederkerigheid uitdrukken: ‘Het enige wat ik heb willen doen, is dichterbij komen in de duisternis. In de uitwisseling, in de nabijheid, ligt troost, voor beide partijen.’
Boeiend is ook wat Soetendorp vertelt over zijn religieuze ankers: de betekenis van de rituelen, de vrije wil, de wijsheid van chassidische verhalen, interreligieuze samenwerking en wat hij leerde van Levinas, Buber en Jonathan Sachs.
In dit boekje komt het allemaal aan bod. Op een manier die past bij de rabbijn en bij de joodse traditie krijgt het vorm in verhalen, anekdotes en dichtregels. Op iedere pagina is de intense betrokkenheid van Soetendorp op het leven en op de toekomst te proeven. Voor hem is dat de kern van het jodendom, ‘de toekomst te planten in het heden’, om de hoop op een betere wereld levend te houden. Want een mens kan een tijdje zonder voedsel, een paar dagen zonder water, maar geen moment zonder hoop.
Awraham Soetendorp en Annemiek Leclaire, Levenslessen van een rabbijn, 2023, Balans. € 15,–
Dagen: Vijf dinsdagen (13.30 – 15.30 uur)
Data: 3 okt – 17 okt – 31 okt – 14 nov – 28 nov
Kosten: 55 euro
Begeleiding: Janneke Krijger en Wil Simis-Goddijn