Ik wil dat jij bent. Een ruimhartig boek van Tomáš Halík
In winkels met religieuze literatuur mijd ik instinctief boeken die het woord ‘liefde’ in de titel dragen. (Tomáš Halík)
“Het belangrijkste thema van dit boek is de liefde. Er zijn maar weinig woorden die zo uiteenlopend geïnterpreteerd kunnen worden als de woorden ‘God’ en ‘liefde’.” Zo begint Tomáš Halík zijn ‘voorlopige reisverslag’ van deze spirituele zoektocht naar liefde.
De slotalinea van zijn reis naar hoe je God, jezelf, de ander, je vijand en de wereld lief kunt hebben, luidt: “In de liefde zijn wij het meest onszelf. In de liefde zijn wij menselijk, het aller menselijkst. Maar juist en alleen daar waarin wij het diepst, volledig en tot aan de rand menselijk zijn, al te menselijk zelfs, toont en geeft zich aan ons dat wat het menselijke overstijgt.” Tussen deze twee alinea’s nodigt de schrijver ons uit het door het vele gebruik versleten woord ‘liefde’ als nieuw te beleven en te omarmen.
Tomáš Halík (1948) groeide op in het toenmalige Tsjecho-Slowakije, waar het atheïsme de staatsgodsdienst was. Hij bekeerde zich op zijn 18e tot het christelijk geloof. Van zichzelf zegt hij dat hij na een ‘lange en intensieve weg naar het christelijk geloof toe getwijfeld is’. Hij was een jaar- en studiegenoot van Jan Palach, de student die zichzelf op 16 januari 1969 in brand stak uit protest tegen de Sovjetbezetting. Op 30-jarige leeftijd werd Halík tijdens het communistische regime in het geheim tot priester gewijd. Zelfs zijn moeder was niet op de hoogte van zijn werk in de ‘ondergrondse kerk’. Naast zijn illegale activiteiten oefende hij het beroep uit van psychotherapeut voor alcohol- en drugsverslaafden. Halík was een vriend van Václav Havel en werd een van zijn adviseurs toen Havel president werd. Tegenwoordig is hij pastoor van de studentengemeente en hoogleraar filosofie en sociologie in Praag.
De titel van zijn boek gaat uit van de ‘definitie van de liefde’ die aan Augustinus wordt toegeschreven: amo: volo, ut sis (‘Ik heb lief – dat betekent: Ik wil dat jij bent). Halík wil deze definitie verrijken met de liefde van en voor God en met de liefde voor de vijand.
Hij verdiept het beeld van de liefde tot een gebeuren waarin de mens zichzelf overstijgt of over zijn eigen grenzen wordt getrokken, een gebeuren waarin de mens ophoudt zichzelf als middelpunt te zien en zich openstelt voor het verlangen, voor ‘ik wil dat jij bent’. Thematisch en inhoudelijk sluit het boek aan op Geduld met God, waaraan in 2015 een cyclus is gewijd.
Op een zestal middagen willen we door gezamenlijke bespreking van dit ‘reisverslag’ de ervaring en het zoeken van Tomáš Halík beter verstaan en tegelijk onze eigen ervaring en ons eigen zoeken op het spoor komen. We proberen de grote woorden te koppelen aan onze dagelijkse ervaringen en zoeken ‘naar inspiratie en bemoediging voor onderweg’.
* Tomáš Halík, Ik wil dat jij bent. Over de God van liefde, Vertaling: Petra Prins-Mikulková en Dirk Prins, Boekencentrum, Utrecht 2017, ISBN 978 90 239 7135 1
Dagen Zes vrijdagen (14.00 – 16.30 uur)
Data 28 sep – 12 okt – 26 okt – 9 nov – 23 nov – 7 dec
Kosten 60 euro
Begeleiding Lia Vergouwen en Vic Bos