Hildegard van Bingen

De gehele kosmos in de vorm van een reusachtig ei, zo kijkt Hildegard van Bingen (1098-1179) naar het universum. Maar zij ziet ook hoe de omarmende moederliefde van God ons leidt en voedt en door gevaren heen helpt en hoe God de mens, als Zijn grote werk en Zijn kostbare parel, in barmhartigheid gedachtig is. Hildegard gebruikt beelden in haar visioenen en brieven die in hun symboliek verstrekkende betekenis hebben voor de manier waarop wij in de wereld staan en ons verhouden tot het Goddelijke. Ook in haar liedteksten en muziek zien en horen wij dit terug: de bijzondere plaats van de mens in de na te streven heelheid van zijn bestaan. Veel van de betekenis die Hildegard voor ons kan hebben is niet te begrijpen zonder de benedictijnse spiritualiteit waarin zij is grootgebracht. Deze spiritualiteit met deugden als deemoed en matiging heeft haar leven in belangrijke mate beïnvloed. Hetzelfde geldt voor het benedictijns koorgebed dat zij dagelijks meemaakte.

 

Hildegard was een bijzondere vrouw die ons veel te bieden heeft, maar ook haar bewogen leven is interessant. Op 42-jarige leeftijd trad zij met haar visioenen naar buiten, ‘brak zij door’ en kreeg bekendheid met name door de correspondentie met belangrijke personen uit haar tijd, door haar composities (gezangen) en kruidenboeken. Zij groeide op in het klooster van de Disibodenberg, maar stichtte een eigen klooster, genaamd de Rupertsberg, aan de Rijn bij Bingen. Grote moed was hiervoor nodig, ook om de vele tegenslagen het hoofd te bieden die zij op haar pad tegenkwam. Hoewel Hildegard zich doorstroomd voelde door Gods genade, heeft ze zich ook vaak zwak en onzeker gevoeld. Het was de goddelijke inspiratie die haar staande hield. Op hoogtepunten kon haar ziel zingen O kracht van Wijsheid, die cirkelend zijt rondgecirkeld, alles omvattend in één weg, die het leven bevat…

 

De spirituele weg die zij aflegde kan voor ons herkenbaar zijn en ons wellicht dienen als ‘voorbeeld’: hoe blijven we trouw aan onszelf in wat we ten diepste vinden en in wat ons beroert en inspireert? Paus Benedictus XVI heeft haar weg officieel erkend door haar in 2012 heilig te verklaren. Op 7 oktober van hetzelfde jaar heeft hij haar uitgeroepen tot kerklerares. Hildegard is de vierde kerklerares naast Catherina van Siëna, Teresa van Avila en Thérèse van Lisieux.

 

Tijdens deze cyclus willen we ons bezighouden met de levensgeschiedenis van Hildegard, enkele afbeeldingen van haar visioenen bekijken en een paar brieven lezen, afgewisseld door haar muziek. In gesprek met elkaar zullen we bezien of de visie van Hildegard op de schepping met de mens daarin en de vrouw in het bijzonder, ons nu iets te zeggen heeft. Verder zullen we op een rustige, meditatieve manier naar haar gezangen luisteren en met elkaar delen wat de muziek met ons doet. Kunnen we daarbij iets verstaan van waar Hildegard zo vervuld van was: de levendige presentie van het Goddelijke?

 

Dagen: Vijf dinsdagen (10.30–13.00 uur)
Data: 1 okt – 15 okt – 29 okt – 12 nov – 26 nov
Kosten: 50 euro
Begeleiding: Tony Lindijer en Riet Spierings