Bronnen van Martin Luther King

Dagen: Zes donderdagen (14.30 – 17.00 uur)
Begeleiding: Gertruud Padberg en Vic Bos

 
In een van mijn New Yorkse seminars over mystiek en verzet kwam een student op me af en vroeg of ik Martin Luther King (1929-1968) wilde behandelen. Een beetje in de war gebracht vroeg ik: ‘King, geweldig, maar – een mysticus?’ Hij vroeg me of ik het verhaal van de keukentafel kende. Ik had geen idee en leerde op deze manier iets over ‘de donkere nacht van de ziel’ in het leven van King.
(Dorothee Sölle)

 
In deze tijd, waarin het ‘wij-zij-gevoel’ de kop opsteekt, is de spiritualiteit van Martin Luther King hoogst actueel. Kennismaken met zijn preken en toespraken geeft ons inzicht in de spirituele bronnen, die deze dominee en leider van de zwarte burgerrechtenbeweging de kracht gaven tot geweldloos verzet en verzoening. Daarmee staat hij op één lijn met Mahatma Gandhi en Nelson Mandela.

 
Gandhi was waarschijnlijk de eerste mens in de geschiedenis, die de ethiek van de liefde van Jezus uittilde boven de simpele interactie tussen individuen, tot een indrukwekkende en effectieve sociale kracht op grote schaal. (…) Het was in deze Gandhiaanse nadruk op liefde en geweldloosheid dat ik de methode ontdekte tot sociale verandering, waarnaar ik zoveel maanden op zoek was geweest.

 
King geloofde in een langzame weg naar verandering die zou leiden tot een solidaire samenleving, waarin zelfrespect en altruïsme het winnen van zelfgenoegzaamheid en egoïsme. Jezus was degene die hem inspireerde, terwijl hij van Gandhi de methode van geweldloos verzet overnam. Kings idealen en strijdbaarheid hebben hemzelf, zijn vrouw, kinderen en medestanders veel lijden bezorgd, maar hij bleef vertrouwen op God, die hij zag als levensnabije en zachtmoedige Vader. Een dag na de moord op Martin Luther schreef Thomas Merton aan Coretta King dat haar man het grootste heeft gedaan wat een mens kan doen: Zijn leven geven voor zijn vrienden en zijn vijanden.
Ter illustratie enkele citaten uit het gedachtegoed van King.

 
Geweld verwekt verbittering bij de overlevenden en wreedheid bij de daders. De oude wet van oog om oog leidt ertoe, dat tenslotte iedereen blind zal worden.

 

Wanneer ik het over liefde heb, heb ik het niet over een of andere sentimentele en zwakke respons. Ik heb het over die kracht, die alle grote godsdiensten hebben beschouwd als het soevereine eenmakende levensprincipe. Liefde is op een of andere wijze de sleutel, die de deur ontsluit die tot de uiterste werkelijkheid leidt.

 

Wij hebben macht, macht die niet schuilt in de molotovcocktails, maar wij hebben macht. Macht die niet schuilt in geweren en kogels, maar wij hebben macht. Het is de macht die zo oud is als de ideeën van Jezus van Nazaret en zo nieuw als de visie van Mahatma Gandhi.

 
Door aan elkaar uit te wisselen wat ons bij het lezen van Martin Luther King het meest raakt – in welke zin dan ook – willen we op het spoor komen van de bronnen die ook ons kracht kunnen geven tot een levenshouding van gerechtigheid en verzoening.De teksten die we gebruiken worden aan het begin van de bijeenkomsten uitgereikt.