Mijn stelling is dat ziekte ook een spirituele weg kan zijn. Als je bestaan ontmanteld wordt, je leven en werk tot een stop komt in een ziekenhuisbed, ja als niets meer zeker is, kan er iets overblijven dat ik voor het gemak maar onverklaarbare goedheid noem. Onverklaarbare godheid mag ook.
(Jean-Jacques Suurmond, Titus Brandsma Lezing 2009)

In zijn beschouwingen over ziek zijn sluit Suurmond aan bij mystici. Hij staat daarin niet alleen. Een paar regels van Johannes van het Kruis begeleiden Oliver Sacks op zijn weg in de ervaren afgrond. Een andere schrijver, Dick Stap, eindigt zijn boek Ziek zijn en God met een beschrijving van de ervaring van leegte en sluit aan bij Dionysios de Areopagiet.

Geen van deze schrijvers gaat voorbij aan de schokkende ervaring van het ziek zijn, het moeten leven met een chronische ziekte of het verder moeten na een ingrijpend ongeval. Geen van hen zal zeggen dat het lijden ergens goed voor is. Deze schrijvers hebben gemeen dat zij de moed hebben om te laten zien dat in de onzekerheid van een voortgaande ziekte een ander perspectief kan groeien.

Als de vijand ziekte je leven bedreigt, je in het nauw drijft, je ruimte afpakt en je tijd bovendien, dan is dat een schokkende ervaring. Intuïtief verweer je je door te proberen alles onder controle te krijgen. Tot je misschien ineens beseft dat het leven niet maakbaar is en de zeggenschap over je leven beperkter is dan je altijd dacht. De vraag kan dan opkomen van wie is je leven eigenlijk? Aan wie behoor ik ten diepste toe? (Henk Veltkamp in zijn boek Beterschap) Of zoals Suurmond zegt: Je ontdekt dat op een fundamenteel niveau niet jij je leven leidt, maar dat je geleid wordt.

Als het leven anders gaat dan je had gedacht betekent dat vaak dat de uiterlijke levensruimte kleiner is geworden. Werken is soms niet meer aan de orde. Je kunt niet alles meer wat je wilt. De toekomst ziet er anders uit. Aan de hand van teksten willen we op zoek gaan naar innerlijke ruimte, misschien wel heilige ruimte vanwaaruit het leven van alledag nieuwe kleur en zin kan ontvangen.

De mystica Julian van Norwich (1342 – 1416) kan vanuit dit perspectief zeggen: … het komt allemaal weer goed. Wat er ook gebeuren mag, alles komt goed. Waarmee ook zij niet zegt dat alle pijn en verdriet zijn verdwenen. Ze laat zien hoe de gebroken kanten van het bestaan bij het leven kunnen horen.

In deze cyclus lezen we teksten van genoemde schrijvers die op zoek gaan naar een weg in het ziek zijn. We kijken naar de teksten vanuit onze eigen ervaringen met het ziek zijn en het leven met beperkingen. We proberen een spiritualiteit op het spoor te komen die past bij de weg die we gaan in het leven van alledag. De ervaring leert dat in het er samen over praten behalve herkenning vooral ook verdieping kan groeien.

De cyclus is geen lotgenotencontact waarbij in de eerste plaats de medische feiten en het omgaan met ziektes worden uitgewisseld. Ook is het geen therapie waarin geoefend en geleerd wordt om te leven met een ziekte. We willen niet meer en ook niet minder dan naar het lijden en leven kijken vanuit een ander perspectief, aangereikt in teksten, om ons op weg te helpen een eigen spirituele weg  te gaan, waar beperkingen en ziekte bij horen.

Dagen: Vijf donderdagen (14.00 – 16.30 uur)